تحلیل تاثیر رقابت بازار محصول و استراتژی های کسب و کار بر رابطه بین اهرم مالی و عملکرد مالی

مجموعه تصمیمات مربوط به تعیین ساختار سرمایه از جمله مهمترین مسائلی است که بایستی توسط مدیران اتخاذ گردد . ایجاد ارزش برای سهامداران از مهمترین اهداف شرکت ها بوده و این ارزش زمانی محقق می شود که شرکت ها از سلامت مالی برخوردار باشند . در دنیای امروز با توجه به شرایط بازار رقابت، تعیین روش تامین مالی مناسب برای افزایش بازدهی شرکت ها از اهمیت بسزایی برخوردار است . پژوهش جاری در تلاش بوده تا تاثیر ساختار سرمایه( اهرم مالی) را بر عملکرد مالی مورد بررسی قرار دهد و این مسئله را مورد بررسی قرار دهد که آیا این تاثیر گذاری تحت تاثیر شدت رقابت در بازار محصول و نوع استراتژی کسب وکار اتخاذ شده توسط شرکت ها قرار می گیرد . برای پاسخ به این مسئله شش فرضیه مطرح شده است . برای آزمون این فرضیه ها ، تعداد 95 شرکت تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1385 – 1390 مورد بررسی قرار گرفته اند . جهت سنجش عملکرد مالی شرکت-ها از دو شاخص نسبت ارزش بازاری شرکت به ارزش دفتری دارایی ها و ارزش افزوده اقتصادی استفاده گردید . جهت دسته بندی شرکت ها به دو دسته ی استراتژی رهبری هزینه و استراتژی تمایز از روش خوشه بندی سلسله مراتبی استفاده شد . به منظور سنجش شدت رقابت در بازار محصول نیز از شاخص کیو توبین استفاده گردید . پس از آزمون فرضیه های مربوطه توسط نرم افزار استتا مشخص شد که اهرم مالی بر عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تاثیر منفی داشته و این نتیجه گیری در مورد هر دو شاخص سنجش عملکرد (نسبت ارزش بازاری شرکت به ارزش دفتری دارایی ها و ارزش افزوده اقتصادی) تایید شد . در مورد تاثیر گذاری رقابت در بازار محصول بر رابطه بین اهرم مالی و عملکرد مالی آزمون فرضیه ها نشان داد که چنانچه جهت سنجش عملکرد مالی از نسبت ارزش بازاری شرکت به ارزش دفتری دارایی ها استفاده شود ، هر چه درجه تمرکز در بازار محصول بیشتر باشد( میزان رقابت کمتر باشد) ، منافع حاصل از بکار گیری اهرم مالی افزایش می یابد یا به عبارت دیگر تاثیر گذاری منفی اهرم مالی بر عملکرد مالی کاهش می یابد . اما رقابت در بازار محصول بر رابطه بین اهرم مالی و ارزش افزوده اقتصادی تاثیر گذار نمی باشد . نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که تاثیر اهرم مالی بر عملکرد مالی( نسبت ارزش بازاری شرکت به ارزش دفتری دارایی ها ) برای شرکت ها ی با استراتژی رهبری هزینه منفی تر از شرکت های با استراتژی تمایز محصول می باشد . نتایج نشان دهنده عدم تاثیر نوع استراتژی کسب وکار بر رابطه بین اهرم مالی و ارزش افزوده اقتصادی شرکت ها می باشد . واژگان کلیدی: رقابت بازار محصول، اهرم مالی، استراتژی کسب وکار، استراتژی رهبری هزینه، استراتژی تمایز